Soğuk asfalt karışımı agrega, bağlayıcı ve karışımın işlenebilirliğini sağlayan katkı malzemesinden oluşmaktadır. Son yıllarda soğuk karışım olarak kullanılabilen onarım amaçlı asfaltlar, işlenebilirlik süresini artırıcı katkı malzemesi ilave edilerek sıcak olarak plentte üretilmektedir. Söz konusu katkı malzemesi, karışımın soğumasına rağmen işlenebilirliğini uzun süre (2 ile 6 ay arası) korumasını sağlamaktadır.

Bu çalışmada, soğuk olarak saklanan ve serilen asfalt karışımının tasarımı yapılmakta ve karışımın işlenebilirlik süresi ile katkı malzemesi miktarı arasındaki ilişki ortaya konulmaktadır. Bu amaçla,  belirli gradasyonda hazırlanan agrega karışımına farklı oranlarda bitüm ilave edilerek soğuk asfalt karışımı için gerekli optimum bitüm muhtevası belirlenmiştir. Optimum bitüm muhtevasında hazırlanan karışımların performanslarını belirlemek için;

                  -      Marshall Stabilitesi

           -      Dolaylı Çekme Deneyi

yapılır.

KULLANILAN MALZEMELER

Soğuk asfalt karışımı agrega, bağlayıcı ve karışımın işlenebilirliğini sağlayan katkı malzemesinden oluşmaktadır. Soğuk asfalt karışımında kullanılan agrega gradasyonu Tablo 1 ve Şekil 1’de verilmiştir. Ayrıca aynı tablo üzerinde çalışmada kullanılan agrega gradasyonu da verilmiştir. Söz konusu gradasyon, bu tip soğuk karışımlar için geliştirilmiş olup açık gradasyonlu, filler miktarı az ve maksimum agrega boyutu 12,7 mm’dir.

Tablo 1. Soğuk Asfalt Karışımı Agrega Gradasyonu

                                      Şekil 1.AgregaGradasyonu Limitleri

Çalışmada kullanılan agrega karışımına ait bazı özellikler Tablo 2’de gösterilmiştir.

Tablo 2. Agrega Karışımı Fiziksel Özellikleri

Bağlayıcı olarak birim hacim ağırlığı 1,042 gr/cm³ olan 60/70 penetrasyonlu bitüm ve daha önce belirtildiği gibi katkı malzemesi olarak ise ITERLENE G 40 kullanılmıştır. Karışımda kullanılacak olan bitüm muhtevasının tespiti amacıyla, agrega karışımına farklı oranlarda bağlayıcı ilave edilmiş ve karışımlar hazırlanmıştır. Farklı bitüm muhtevalarında hazırlanan karışımlara ait hesaplamalar Tablo 3’de verilmiştir. Tablodan görülebileceği gibi boşluk oranı geleneksel karışımlardan çok daha yüksek olup % 12 ile 17 arasında değişmektedir.

Tablo 3. Farklı Bitüm Muhtevalarında Karışımlara Ait Bazı Özellikleri

Ayrıca, yapılan deney ve hesaplamalardan elde edilen deney sonuçları Şekil 2‘de verilmiştir.

Şekil 2. Farklı Bitüm Muhtevalarında Karışım Özellikleri

Yukarıda yapılan inceleme ve değerlendirmelerden karışımın bitüm muhtevası;

                opt AC = % 3.2 olarak  bulunmuştur.

3. Soğuk Karışım Katkı Miktarı – Kür Süresi İlişkisi

Kür süresi, soğuk karışımların işlenebilir olarak kalma süresinin belirlenmesinde kullanılan önemli bir göstergedir. Soğuk karışımların katkı miktarı ile kür süresi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla, optimum bitüm muhtevasında hazırlanan numunelere farklı oranlarda katkı malzemesi ilave edilmiş ve aynı şartlarda bekletilen numunelerin ağırlık kayıpları belirlenmiştir. Numunelerin bünyelerine alacakları nem ve diğer etkilerin belirlenmesi amacıyla, katkı malzemesi içermeyen bir karşılaştırma numunesi de üretilmiş ve aynı şartlara maruz bırakılmıştır.

Yapılan deneysel çalışma sonucunda karışım içerisindeki katkı miktarının süreye bağlı olarak değişimi Tablo 4’de verilmiştir.

Tablo 4. Süre ve Katkı Miktarı İlişkisi

Katkı miktarının zamana bağlı değişimi Şekil 3’de gösterilmiştir. Ayrıca, her bir katkı malzemesi için zamana bağlı olarak kür süresinin değişimi arasında bir korelasyon yapılmış ve bu korelasyon sonucunda elde edilen eğri denklem ve korelasyon katsayıları da yine Şekil 3 üzerinde verilmiştir.

Şekil 3. Zaman – Kür İlişkisi

Yorumlar (0)